Το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, (πρώην ΑΣΟΕΕ) με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων ζωής του, πραγματοποίησε πρόσφατα μια πανηγυρική εκδήλωση που είχε ως τίτλο «Το ΟΠΑ στην Αφετηρία της Επόμενης Εκατονταετίας.
Παρότι επισήμως, το Πανεπιστήμιο φέρει ως έτος ίδρυσης το 1920, ήδη από το 1914, είχε κατασκευαστεί με δωρεά του ευεργέτη Γρηγορίου Μαρασλή και ήταν έτοιμο να παραδοθεί προς χρήση, ο προπάτορας του σημερινού Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών -η Εμπορική Ακαδημία- στο κτήριο που είναι σήμερα το Ιπποκράτειο Νοσοκομείο. Όμως, οι ιστορικές ανάγκες της εποχής εκείνης δεν κατέστησαν εφικτή αυτή τη στέγαση, με αποτέλεσμα το Πανεπιστήμιο να εγκατασταθεί λίγα χρόνια αργότερα, στο σημερινό κτήριο επί της οδού Πατησίων.
Ο Πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Κωνσταντίνος Γάτσιος, μας μίλησε για τη νέα εποχή που εισέρχεται το ιστορικό εκπαιδευτικό Ίδρυμα.
* Κύριε Πρύτανη, τι ακριβώς σηματοδότησε αυτή η εκδήλωση και ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στη δύσκολη εποχή που διανύουμε, αλλά και στο μέλλον;
Η εκδήλωσή μας στις 17 Ιουνίου στο φιλόξενο, ιστορικό και γεμάτο μηνύματα, χώρο του Μουσείου της Ακρόπολης αφορμή είχε την συμπλήρωση των 100 χρόνων ζωής του Πανεπιστημίου μας. Στη χαραυγή, λοιπόν, της Δεύτερης Εκατονταετίας του Πανεπιστημίου μας, με έναν συσσωρευμένο πλούτο 100 χρόνων, οραματιζόμαστε το μέλλον μας: Πώς, οικοδομώντας πάνω στις σταθερές Ιδρυματικές μας Αξίες –Αριστεία, Καινοτομία, Εξωστρέφεια και Κοινωνική Προσφορά– θα προσδιορίσουμε τη στρατηγική μας, ώστε να γίνουμε ακόμη καλύτεροι, ακόμη πιο ωφέλιμοι για τους νέους μας και την πατρίδα. Οραματιζόμαστε ένα Πανεπιστήμιο κέντρο αριστείας στην ευρύτερη περιοχή του. Ένα διεθνές πανεπιστήμιο, ακόμη πιο ζωντανό κύτταρο της κοινωνίας μας, δεμένο μαζί της, όπως και με κοινωνικούς φορείς, ιδρύματα και επιχειρήσεις, εξάγοντας αλλά και εισάγοντας γνώσεις και εμπειρία. Ένα πανεπιστήμιο που θα θέτει την έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης ακόμη πιο ψηλά στις προτεραιότητές του.
Αυτή η στρατηγική επανατοποθέτηση του Πανεπιστημίου μας, ναι μεν θα μορφοποιηθεί από την πανεπιστημιακή μας κοινότητα και τα όργανα διοίκησής της, όμως δεν είναι ένα αποκλειστικά «εσωτερικό» μας ζήτημα. Αντίθετα, πρέπει να τροφοδοτηθεί από μια ζωντανή συνομιλία με στρατηγικούς κοινωνικούς συνομιλητές μας, συμμάχους και συνεργάτες.
Αυτός ήταν και ο βαθύτερος σκοπός της εκδήλωσής μας. Η δημόσια, πανηγυρική έναρξη αυτής της συνομιλίας, της συμπόρευσης, για τον στρατηγικό επανακαθορισμό των δράσεων του Ιδρύματος, με οδηγό τις βασικές Ιδρυματικές μας Αξίες.
* Το ΟΠΑ έχει καταφέρει να αποσπάσει τα τελευταία χρόνια διεθνείς διακρίσεις και κατατάσσεται, ανάμεσα στα κορυφαία Business Schools στον κόσμο. Πιστεύετε ότι μπορεί να προσελκύσει με σταθερότητα μεταπτυχιακούς φοιτητές από την Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου ώστε να ανταγωνιστεί άλλα Πανεπιστήμια στην περιοχή μας;
Σίγουρα μπορεί και το κάνει. Σήμερα, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι ένα σύγχρονο, διεθνώς ανταγωνιστικό κύτταρο επιστημονικής έρευνας και εκπαίδευσης. Το καταδεικνύει αυτό, η συστηματική του κατάταξη στο ανώτερο 4% μεταξύ των 20.000 πανεπιστημίων ανά τον κόσμο, η πρόσφατη κατάταξή του ως Top Business School στην 123 θέση ανάμεσα στα 1.000 καλύτερα Business Schools του κόσμου, λαμβάνοντας 4 αστέρια διάκρισης, καθώς και η Ευρωπαϊκή Διάκριση Αριστείας που έλαβε πριν δυο χρόνια για την ποιότητα των προσφερόμενων εκπαιδευτικών και διοικητικών του υπηρεσιών.
Οραματιζόμαστε όμως ένα Πανεπιστήμιο με ακόμη μεγαλύτερη διεθνή αναγνώριση από τη σημερινή, που θα προσελκύει ό,τι καλύτερο από διδακτικό προσωπικό και ό,τι πιο ελπιδοφόρο από προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, όχι μόνο από τη χώρα μας αλλά και την ευρύτερη γεωγραφική μας περιοχή, ώστε να «απλωθεί» στις χώρες του ευρύτερου γεωγραφικού μας χώρου. Ήδη, φιλοξενούμε αλλοδαπούς φοιτητές σε μεταπτυχιακά μας προγράμματα. Πρέπει αυτό να επεκταθεί σε όλα τα επίπεδα σπουδών που παρέχουμε.
Μπορούμε να κάνουμε πολλά. Μέσα σε ένα θεσμικό πλαίσιο στο οποίο θα αξιολογούμαστε από την Πολιτεία, αλλά και που ταυτόχρονα θα μας «λύσει τα χέρια» και θα μας απελευθερώσει από τη γραφειοκρατία, που δεν θα μας αποψιλώνει αναίτια από υπαλλήλους μας, που θα μας επιτρέπει να ξανοιχτούμε στο γεωγραφικό μας περίγυρο δημιουργώντας παραρτήματα, όπως ακριβώς επιτρέπει σε ξένα πανεπιστήμια να δημιουργούν παραρτήματα στη χώρα μας, που θα επιβραβεύει την αριστεία και την καινοτομία, τότε, ναι, μπορούμε να κάνουμε πολλά. Και τον ανταγωνισμό δεν τον φοβόμαστε. Τον επιδιώκουμε.
* Ποια πιστεύετε ότι είναι τα αδύναμα σημεία του ΟΠΑ;
Το πλέον αδύνατο σημείο μας είναι οι κτηριακές μας εγκαταστάσεις, το μέγεθος των οποίων αδυνατεί να υποστηρίξει με επάρκεια της εκπαιδευτικές και ερευνητικές μας δραστηριότητες. Αυτή τη στιγμή, το ΟΠΑ έχει έναν από τους πιο αρνητικούς δείκτες αριθμού φοιτητών προς τετραγωνικά μέτρα κτηριακών εγκαταστάσεων στην Ευρώπη. Η μέριμνα της διοίκησης για επίλυση του προβλήματος είναι διαρκής. Ήδη, αναμένουμε το 2015 να δοθεί προς χρήση στο Πανεπιστήμιό μας
από την ‘ΟΤΕ Ακίνητα’, κτήριο συνολικής έκτασης 5000 τ.μ. επί της οδού Τροίας στην Κυψέλη, πολύ κοντά στο Κεντρικό μας Κτήριο, το οποίο θα βελτιώσει αισθητά τη λειτουργία μας. Και η προσπάθειά μας δεν σταματά σε αυτό.
* Ταυτόχρονα με τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου του Πανεπιστημίου, παρουσιάσατε τη νέα οπτική ταυτότητα του ΟΠΑ, η οποία βασίζεται – όπως και η προηγούμενη – στη μορφή του Ερμή. Γιατί ήταν αναγκαία αυτή η αλλαγή;
Η αρχή κάθε νέου κύκλου απαιτεί ένα πρώτο, συμβολικό βήμα. Για το Πανεπιστήμιό μας, αυτό δεν μπορούσε παρά να είναι μια ανανεωμένη εξωτερική εικόνα του. Μια εικόνα, ένα σύμβολο, που να αποτελεί τομή, μα ταυτόχρονα γέφυρα με το χτες. Επίσης, ήταν επιτακτική η ανάγκη να εκπροσωπείται το Πανεπιστήμιο διεθνώς, με μια ενιαία και σύγχρονη οπτική ταυτότητα η οποία να αποτελεί διακριτή ομπρέλα για τις σχολές και τα τμήματα του ΟΠΑ, πράγμα που δεν ήταν εφικτό με το -κατακερματισμένο πλέον- παλαιό λογότυπο.
Ο Ερμής ήταν ανέκαθεν το σύμβολο του Πανεπιστημίου μας. Όμως η μορφή του Ερμή που είχε καθιερωθεί μέσα στα χρόνια, ήταν ελάχιστα αναγνωρίσιμη αλλά και συνδεδεμένη με τον Ερμή τον ψυχοπομπό, κάτι που δεν συνάδει με ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα.
Η νέα οπτική ταυτότητα του ΟΠΑ στηρίζεται στον Ερμή του Πραξιτέλη. Ο Ερμής τού Πραξιτέλη είναι ο διεθνώς πλέον αναγνωρίσιμος Ερμής. Θεωρείται προστάτης της νεολαίας και των επιστημών. Συμβολίζει τη γνώση, την μάθηση, το σφρίγος, την ζωντάνια, την ωριμότητα, την άνεση στο λόγο, την εξυπνάδα, το εμπόριο και τη νιότη. Είναι ο πιο φιλικός στους ανθρώπους θεός.
Πιστεύουμε πως η ανανεωμένη οπτική ταυτότητα του ΟΠΑ, επικοινωνεί πλέον ξεκάθαρα τη νέα στρατηγική κατεύθυνση που θα ακολουθήσει το Ίδρυμά μας στο μέλλον. Εδραιώνει την διεθνή του οντότητα και παρουσία και σηματοδοτεί την αποστολή, το όραμα, τις Ιδρυματικές αξίες, την κουλτούρα και τη φιλοσοφία του.
* Τα σχέδια του ΟΠΑ είναι αρκετά φιλόδοξα. Μπορεί μέσα στο παρόν οικονομικό πλαίσιο να υποστηρίξει αυτόνομα τα σχέδιά του;
Λόγω της βαθειάς κρίσης που διανύουμε, η χρηματοδότησή μας από τον δημόσιο προϋπολογισμό έχει μειωθεί δραστικά, πάνω από 50%. Αν και η εκπαίδευση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως επένδυση παρά ως δαπάνη, δεν μπορούμε να αναμένουμε ανάκαμψη του ύψους της χρηματοδότησής μας στο άμεσο μέλλον. Στο ΟΠΑ, εάν δεν υπήρχαν οι πόροι που εξασφαλίζουμε ετησίως μέσω της συμμετοχής μας σε ερευνητικά προγράμματα, δεν θα μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε το υψηλό επίπεδο των υπηρεσιών που παρέχουμε. Είμαστε υποχρεωμένοι να αναζητήσουμε χρηματοδότηση από άλλες, εξωτερικές πηγές. Πιστεύω ότι όσο περισσότερο διοικητικά αυτόνομα είναι τα πανεπιστήμια από το κράτος, τόσο ευκολότερη θα είναι η εκ μέρους τους εξασφάλιση μιας τέτοιου τύπου χρηματοδότησης.
